Milejczyce: kwietnia 2013

piątek, 5 kwietnia 2013

W pierwszym tygodniu września 2007 roku na terenie między innymi Milejczyc robiono zdjęcia do filmu Obcy VI w reżyserii Borysa Lankosza. W filmie po wcześniejszym castingu wystąpili również mieszkańcy Milejczyc; szczególnie sentymentalna jest scena w synagodze, gdzie Pan Michał Ziniewicz śpiewa (jak się później okazało kołysankę) w języku żydowskim piosenkę.. Specjalnie ze względu na takie okoliczności zmieniono scenariusz filmu! Polecam bardzo bardzo gorąco! Oto link:

http://www.tvp.pl/vod/filmy-fabularne/filmy-za-darmo/obcy-vi/wideo/obcy-vi/4279768

w maju 2008 roku odbyła się premiera tego filmu, a premiera odbyła się w budynku synagogi;
były tłumy :) i było niesamowicie.

Spis Żydów z Milejczyc

Na stronie www.nawschodzie.pl możecie znaleźć listę milejczyckich Żydów, można ją zobaczyć również przy milejczyckim kirkucie. Listę uzupełniłam o kilka nazwisk, informacje, które udało mi się zdobyć od mieszkańców Milejczyc , a także zaktualizowałam nazwy niektórych ulic.

ul. 1 Maja

(obecnie ul.3 Maja)

Gorfejn Motel

Wasergat Leja

Watnik Aron

Piekarski Pinkus

Czapla Gdal

Joffe Rajc

Wotkowycki Kielman

Małamed Jowel

Chrabotowski Boruch

Chrabotowski Isak

Chrabotowski Abram

Gorfajn Lejzon

Lin Abram

Berezowski Abram

Segat Jeka

Gwireman Gdal

Szpolańska Rochla

Wasergat Sender

Luba Abram

Sznajder Majer

Len Moszka

Mosieżnik Ele

Szmej Pejsach

Mosieżnik Szepszel

Orlański Szmul

Szmojt Lejba

Bejles Rywka

Trostaniecki Moszka (mieszkał obok moich dziadków, zajmował się pończosznictwem)

Dajboch Josel

ul. Borowika

(obecnie ul. Parkowa)

Kapłan Jankiel

Grynberg Dawid

Zając Jankiel

Samojło Lejba

Wajnsztajn Moszka

Kac Chai

Lec Chaim

Tencer Abram

Tamares Aron

Wojnar Chilki

Wojnar Aron

Oksięgorn Bobel

Gorfajn Taje

Reznik Aron

Strykowski Wolf

Dobryman Icek

Lec Chan

Kostycki Icek

Wyczółkier Szula

Supel Sachsy

Susel Rubin

Chrabostowski Josel

Segat Josel

Limański Moszko

Popowicz Etla

Badzman Leja

ul. Januszewicza

(obecnie ul. Św. Barbary)

Grynberg Wawel

Małameda Szloma

Bepki Bufa

Brzezińska Rywka

Widzkowski Srul

Sokołowski Jankiel

Wyczółkier Szloma

Widzgowski Abram

Wotkowycki Moszka

Gilary Abram

ul. Kuźmickiego

(obecnie ul. 3 maja)

Farber Liba

Zaleszański Naftuli

Zaleman Gdala

Tenenbaum Lejba

Lec Abram

Berezowski Symch

Terespolski Chaim

Berek Abram

Watnik Ele

Skarbnik Srul

Terespolski Naftuli

Lew Herszko

Ochrymski Herszko

Prync Rywka

Berezowski Leja

Piekara Bejnisz

Dajboch Sara

Szymanowicz Srul

Turko Lejba

Lewizon

ul. Michnowskiego

(obecnie ul. Wodociągowa)

Zelman Sechan

Piekara Gdal

Burak Wolf

ul. Nowa

Gorfajn Chaim

Gliines Berki

Fajvel

ul. Nurzecka

Rabinowicz Tema

Krawcow Jeki

Nusbabum Aron

ul. Zabłocka

Rozenfarba Boruch

Kac Małka

Ludzie, o których dowiedziałam się ze wspomnień Pani Zinaidy Tymoszewicz i jej córki Haliny Okuniewskiej oraz Pana Michała Ziniewicza:

Stanik – pracował w kaflarni, wyjechał do Wrocławia

Mulik Gorfajn- syn właściciela kaflarni

Motel Gorfajn – właściciel kaflarni, jego synowa przeżyła wojnę, widziana była tuż po wojnie w Bielsku Podlaskim, przestraszona, gdy zobaczyła znajomych, uciekła.

Nieznany z nazwiska Żyd mieszkający w części Milejczyc, zwanej „za mostem”, był fryzjerem, jego córka skoczyła z balkonu sklepu Terespolskiego (późniejszy budynek GS-u), popełniła samobójstwo, najprawdopodobniej na wieść o likwidacji getta i przeczuciu zagłady.

Piekarski – był kowalem, nie mówił, mieszkał przy ulicy 3 maja prawie naprzeciwko obecnej apteki.

Trostenicki, zajmował się pończosznictwem, mieszkał obok moich dziadków, przy ul. 3 maja (między numerami 56 i 58), jego dom podobnie jak i moich dziadków uległ spaleniu podczas bombardowania.

Fajvel – mieszkał przy ul. Nowej, był furmanem, dowoził letników na dacze.

Zaliszański –mieszkał na rogu ul. Kościelnej i 3 Maja, robił lemoniadę i wodę sodową

Grynberg – mieszkał gdzie jest park, na rogu ul. 3 Maja i Parkowej, rodzina o nazwisku Grynberg mieszkała też przy ul. Św. Barbary, na początku po prawej stronie idąc w kierunku cerkwi. W tych okolicach mieszkał też rzeźnik.

Berko – mieszkał gdzie był późniejszy posterunek policji, a obecnie Arhelan, był właścicielem piekarni

Merner Adam – najprawdopodobniej katolik fotograf, mieszkał na ul. Nurzeckiej, był również zegarmistrzem zegarów ściennych.

Plewko Heniek – nie jestem pewna katolik, czy wyznania mojżeszowego, mieszkał gdzie obecna apteka, strażak OSP Milejczyce, na zdjęciu jest w hełmie przy tablicy z napisem OSP w Milejczycach

Sara Wydzgowska - za I sowieta była sprzedawczynią w sklepie Terespolskiego (obecnie budynek po GS-ie, zlokalizowany w centrum miasteczka, naprzeciwko synagogi), rodzina jej była rozstrzelana (za zabicie Niemca) w piwnicy przy skrzyżowaniu w centrum.
Levinson - właściciel kaflarni, tej przy wylocie na Siemiatycze, jego rodzina jest na zdjęciu.

czwartek, 4 kwietnia 2013

Aktualne zdjęcia z Milejczyc

Sobiatyno, gm. Milejczyce

drewniany krzyż w Sobiatynie widnieje na nim data powstania styczniowego 1863r.

kamienny bardzo stary nagrobek na cmentarzu w Sobiatynie

środa, 3 kwietnia 2013

Moje sztetl

Kiedyś trafiłam w Internecie na ten artykuł, bardzo ciekawy zresztą.. A teraz odnośnik do tego artykułu jest na stronie Wirtualne sztetl, polecam równie gorąco. Będąc dzieckiem w wieku około 5 - 6 lat wraz z bratem zaprowadziliśmy dziennikarza na kirkut, kto wie , może to właśnie był Wojciech Kassian, autor tego niesamowitego reportażu, przeczytajcie:

http://www.sztetl.org.pl/pl/article/milejczyce/16,relacje-wspomnienia/15041,tu-za-stodola-bylo-getto/

Współpraca z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego

Chcę serdecznie polecić stronę Polin osobom, których interesuje historia milejczykich Żydów, oto cenne linki:

http://www.polin.org.pl/cities/249/dzialanie/305/

http://www.sztetl.org.pl/pl/city/milejczyce/

http://mojepodlasie.cba.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=64:milejczyce-cerkiew-w-barbary&catid=6:cerkwie&Itemid=21

wtorek, 2 kwietnia 2013

Milejczyce w starej fotografii

Dawne Milejczyce... Rok 1939 lub 1938. Z tego, co wiadomo jest to ulica św. Barbary. Jest to fotografia wielokulturowa, ponieważ oprócz prawosławnych i katolików są tu również Żydzi. Na fotografii znajdują się pracownicy fabryki kafli (Żyda Gorfaina lub Levisona). Na zdjęciu oprócz milejczan są również mieszkańcy Nurca Stacji.

Była to najprawdopodobniej pierwszomajowa manifestacja robotników.

Ochotnicza Straż Pożarna w Milejczycach-zdjęcie z okresu międzywojennego prawdopodobnie lata30ste

letnicy wypoczywający na daczach na skraju Milejczyc

Kartkówki znalezione w futrynie okna podczas remontu budynku obecnego ośrodka zdrowia

Mapy z okolic Milejczyc z okresu międzywojennego

Osadnictwo na terenie Gminy Milejczyce datuje się na czasy zamierzchłe, kiedy to tereny te zamieszkiwane były przez ludy pogańskie. Nazwa Milejczyce pochodzi od serbskiego imienia Milej bądź Milejko.

Osada na terenie Milejczyc istniała już w XIII wieku. Milejczyce w XVI w. stanowiły ważny węzeł komunikacyjny. Wtedy to król Zygmunt Stary, podróżując po naszych terenach, w drodze z Mielnika do Bielska Podlaskiego, ustanowił lokację miasteczka. 14 maja 1516 roku Milejczyce otrzymały miejskie prawo magdeburskie z rąk króla Polski Zygmunta I Starego, który kazał tu zbudować stację królewską, argumentując: ”otrzymania dobrego stanu dla zatrzymania się w połowie drogi między Mielnikiem a Bielskiem Podlaskim.” Przywilej praw miejskich został w dosłownym brzmieniu powtórzony w 1549 roku. Za otrzymane prawo miejskie mieszkańcy Milejczyc dawali daninę: kopę gęsi i 4 kamienie łoju na świece (podczas pobytu króla). Na korzyść miasteczka szły opłaty z karczm, browarów. Milejczanie w 1549 roku posiadali 180 włók ziemi. W tym okresie w Milejczycach było 3 kowali, 3 kuśnierzy, młynarz, 2 garncarzy, 2 krawców, szklarz, piecznik, szewc, siedielnik i 9 rzeźników. Charakterystyczną cechą miasteczka była spora liczba karczm – w Milejczycach było ich: 2 miodowe, 15 piwnych i 10 gorzałczanych. Mieszczanie milejczyccy otrzymali następujące przywileje: 2 jarmarki – 8maja na Św. Stanisława i 4 grudnia na Św. Barbary. W 1529 r. powstała parafia katolicka. Według lustracji z 1566 r. istniał tu kościół katolicki św. Stanisława, cerkiew św. Barbary i św. Mikołaja, dwór królewskiego starosty i 25 karczm. W tym roku miasto włączono do województwa podlaskiego. W 1588 r. miasto weszło w skład dóbr stołowych króla Polski ekonomii brzeskiej. Wiadomo również, że w czasie potopu szwedzkiego, w czerwcu 1655 r. Milejczyce uległy znacznemu zniszczeniu. W 1657r. nastąpiło spalenie kościoła przez wojska moskiewskie, a w 1740 r. rozpoczęto budowę nowego drewnianego kościoła katolickiego z dzwonnicą. Wzmianka o planowanej budowie ratusza pojawiła się w 1744. W 1809 Stanisław Szantyr założył szkółkę parafialną. Podczas III rozbioru Polski Milejczyce znalazły się pod władaniem Rosji. W XIX wieku Milejczyce, położone z dala od nowych szlaków komunikacyjnych, straciły swoje znaczenie.

Cerkiewka cmentarna Św. Mikołaja Cudotwórcy w Milejczycach z ok. 1890r.

Fragment macewy na milejczyckim kirkucie z 1865r.

Fragment macewy w fundamencie dawnej poniemieckiej stajni

Kirkut w Milejczycach, lista osób pochodzenia żydowskiego

Kapliczka w Pokaniewie Kolonii, Gmina Milejczyce